İstanbul Zelzeleleri

İstanbul Zelzeleleri

İstanbul’da birçok irili ufaklı zelzeleler olmuştur. 26 Ocak 376 senesinde şiddetli zelzele olmuş hatta gece vakti göğün kırmızı renk aldığına da şahit olunmuştur. 402 senesinin Şubat’ında bazı mabetlerin yıkılmasıyla zelzele vuku bulmuştur. 5 yıl sonra şiddetli bora denizde birçok geminin batmasına sebep olmuştur.

422 senesindeki zelzeleden bir yıl sonra 7 Nisan’da kaydedilen deprem şehir halkını da korkutmuştur. 25 Eylül 438 senesindeki zelzele Samatya tarafına tahribat yapmıştır. Soraki sekiz yıl içinde yine Eylül ayındaki zelzele, İstanbul surlarının bir kısmını yıkmıştır. 6 Kasım 447 senesinde vuku bulan şiddetli zelzele Surun 57 Kulesini yıkmıştır. 26 Ocak 450 senesindeki zelzele bazı binaların yıkılması ve kuyuların sularının çekilmesiyle neticelenmiştir. 25 Eylül 477 de Büyük Çarşı’nın büyük kısımları tahribata uğramıştır.

İstanbullular 24 Eylül 480’de başlayan zelzele ile büyük korku atlattılar. Çünkü 40 gün yer sarsıntılarının devam ettiği kaynaklarla sabittir. 8 sene sonra ki zelzele, şehrin çeşitli yerlerinde irili, ufaklı tahribata sebep olmuştur. 496 senesindeki sarsıntıyla şehrin halkı balıklı taraflarına kaçışmışlardır. 530 yılı Kasım’ında İstanbul ve civar vilayetlerde hissedilen sarsıntı meydana gelmiştir. 533 senesinin Kasım’ında İstanbul’daki yer sarsıntısıyla I. Konstantin’in ve Teodosyo’nun heykelleri yıkılmıştır. 8 sene sonra Temmuz ayında vuku bulan depremde Yedikule Suru büyük tahribata uğramıştır. 545 Ekim ayındaki hareketi arzı büyük seller takip etmiş ve bu sellerden ziraat büyük zarar görmüştür. 4 Şubat 548’de ki yeni bir zelzele ve şiddeti yıldırımlar İstanbul halkını korkutmuştur. 549 senesi Ocak ayında zelzelenin şiddetinden denizde bir takım med ve cezirler oluşmuştu ki; balıkçı ve gemilerine büyük zararlar veren Profirion namındaki uzunluğu 30 ve genişliği 10 arşın olan devasa balık karaya vurmuş ve halk tarafından öldürülmüştür.

16 Ağustos 553 senesindeki zelzele Ayasofya’nın kubbesiyle bazı hamamların ve diğer binaların harabiyetine sebep olmuştur. 11 Temmuz 555 deki zelzele Yedikule Kapısı’nın kemerini yıkmıştır. İki sene sonra tekrar ufak zelzele yaşandı. 14 Aralık 557’de gece yarısı yeraltından acayip sesler işitilmiş ve kükürde benzer koku şehri sarmıştır. 10 Mayıs 583’de İstanbul’da bir deprem daha olmuştur. 20 Nisan 611 zelzelesinde halk, korkularından Bahariye semtine kaçmıştır. 26 Ekim 740 senesinde depremde bazı manastırlar, Edirnekapı Suru ile surların diğer kapıları üzerindeki heykeller yıkılmıştır. 9 Şubat 790 tarihinde halk, yeraltından korkunç naralar işitmişti. 796 senesi zelzelesi şiddetli olmuş ki güneş ortadan kaybolup gece halini almıştı. 814 senesi zelzelesi bazı mabetler de büyük hasarlara sebep verdi. Bunlardan başka bu asır içinde İstanbul 7 zelzeleye maruz kalmıştı ki Büyük Çarşı, mabetler ve binalar hasara uğramıştır.

10.Asır’da şehirde üç zelzele olmuştur. 26 Ekim 976 senesindekinde Ayasofya kubbesi ile Bozdoğan Kemeri ve surun birçok kuleleri yarılmıştır. 11.Asır’da 11 zelzele vuku bulmuştur. En şiddetlisi de 13 Ağustos 1032’de olmuş ve birçok misafirhane, hastane yıkılmıştır. 1038 Ocak ayında başlayan zelzele iki ay sürekli devamlı hafif devam etmiştir. Sonrasın da 1064 den 1296 senesine kadar zelzele olmamıştır. 1 Haziran 1296’da mabetleri, evleri ve Fatih semtinde bazı binaları yıkmıştır. 16 Ocak 1332 zelzelesini şiddetli bir bora takip ederek, deniz dalgaları şiddetlenmişti. 14 Eylül 1501 senesindeki zelzele ile surun bazı kuleleri ve kapıları hasar gördü. Velakin büyük can kaybına sebep olan hadise 1510 senesinde vuku bulmuştur ki on binden fazla insan hayatını kaybetmiştir.

İstanbul’da bundan sonra muhtelif şekilde hafif 1582, 1597, 1599, 1608, 1630, 1646, 1650, 1655, 1765 zelzeleleri olmuştur. 22 Ekim 1802 depreminde küçük camiler hasara uğramıştır. 1310 zelzelesi diye anılan 28 Haziran 1894 depremi şiddeti olmuş, büyük camiler, çarşı v.s zarar görmüştür.

Rabbim ülkemizi büyük felaketlerden, zelzelelerden korusun.

Volkan Yaşar Berber