Tarihi Demiryolu Hayata Geçiriliyor

Haliç’le Karadeniz’i Yeniden Buluşturacak

Haliç’le Karadeniz’i yeniden buluşturacak olan, Haliç Kemerburgaz Dekovil hattı 13 Ocak 2017’de saat 10:00’da ihaleye çıkacak. Hattın ihale sonrası yer tesliminden itibaren 660 günde tamamlanması planlanıyor.

Güzergâh Üzerinde Ağaç Kesilmeyecek

100 sene önceki güzergâhı kullanarak hattın faaliyete geçeceğini söyleyen Başkan Fazlı Kılıç, hattın Belgrat Ormanı’ndan da geçeceğini ancak hiçbir ağacın kesilmeyeceğini belirtti.

Tarihi Demiryolu 13 Ocak’ta İhaleye Çıkıyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Avrupa Yakası Raylı Sistem Müdürlüğü, Kemerburgaz Dekovil hattı için düğmeye bastı. Hat 13 Ocak’ta ihaleye çıkacak. Hattın ihale sonrası yer tesliminden itibaren 660 günde tamamlanması planlanıyor…

 

İstanbul’a Kömür ve Asker taşımak için inşa edilen Kâğıthane-Ağaçlı Hattı’nın yapımına 16 Şubat 1914’te başlanmış. Şömendifer Alayı ve Çorlu Amele Taburu’nun çalışmalarıyla Temmuz 1915′te bitirilmişti.1916’da da faaliyete geçen hat, yıllar geçtikçe izi kaybolarak 1952 yılında kaldırıldı. Kağıthane-Ağaçlı Hattı, Zonguldak`tan çıkarılan ve denizyoluyla İstanbul’a getirilen kömürü Silahtarağa Elektrik Santrali’ne ulaştırıyordu. Birinci Dünya Savaşı yıllarında kömür temininde sıkıntı yaşamaya başlandığında ise hattın ikinci ayağı hizmete girmişti.

62 kilometrelik hattan oluşan Kâğıthane-Ağaçlı Hattını Kağıthane Belediyesi yeniden ortaya çıkardı. Demiryoluna ait ray parçaları ve bazı kilometre taşları Kağıthane Belediyesi’nin bahçesinde yer alan Açıkhava Müzesi’nde sergileniyor. 

Hat Haliç ve Anadolu Yakasını birbirine bağlayacak.

Hattın Güzergahı Silahtarağa’daki santralden başlayarak Kağıthane Deresi’nin batı kıyısını izleyerek kuzeye doğru ilerleyip Göktürk – Kemerburgaz’dan geçecek. Kemerburgaz’da ikiye ayrılan hat, bir kolu Kağıthane Deresi, bir kol yine Kâğıthane Deresi’ni izleyerek Uzunkemer’in altından geçecek ve Ağaçlı köyünde Karadeniz’le buluşacak. Diğer kol ise Belgrad Ormanı’nın içinden geçerek Çiftalan köyünden Karadeniz’e ulaşacak.

Haliç ve Anadolu Yakası’nın birbirine bağlanacağını ifade eden Kağıthane Belediye Başkanı Fazlı Kılıç, “Bu demiryolu Kağıthane tarihi açısından çok önemli bir kilometre taşı. Eğer biz bu yolun izlerinin tamamen ortadan kalkmasına göz yumarsak ve yeniden inşa etmezsek, tarihe karşı büyük bir kötülük yapmış oluruz. Bütün arşivi önümüze aldık ve ne yapılması gerektiği konusunda uzun uzun düşündük. Tarihçilerden ve teknik adamlardan bu konuda bilgiler aldık. TCDD yönetimiyle görüştüm ve eski hattın üzerinde bir haritalama çalışması yaptırdım. Kağıthane Belediyesi ve Devlet Demiryolları ekiplerinin ortaklaşa yaptığı haritalama çalışmasına son halini verdikten sonra, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ı demiryolu ve güzergahı hakkında, yerinde bilgilendirmek üzere davet ettik. Başkan Topbaş’ın bu konuda bilgili ve ilgili olduğunu gördük. Biz de harita ve güzergâh hakkında ayrıntılı bir brifing verdik” dedi.

Güzergâh Üzerinde Ağaç Kesilmeyecek

100 sene önceki güzergâhı kullanarak hattın faaliyete geçeceğini söyleyen Başkan Fazlı Kılıç, hattın Belgrat Ormanı’ndan da geçeceğini ancak hiçbir ağacın kesilmeyeceğini belirtti.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul Metropolitan Planlama Bürosu’na, hattın harita ve planlara işlenmesi, demiryolunun yeniden inşası için projelendirilmesi talimatı verdi. Bu talimat sonucu Metropolitan Plan Bürosu’nda kurulan çalışma grubu araziyi gezdi, hat üzerinde helikopter uçuşu yaptı ve bir ön çalışma hazırladı. Oluşturulan proje taslağı tamamlandı.

Haliç’le Karadeniz’i yeniden buluşturacak

Haliç’le Karadeniz’i yeniden buluşturacak olan, Haliç Kemerburgaz Dekovil hattı 13 Ocak 2017’de saat 10:00’da ihaleye çıkacak. Hattın ihale sonrası yer tesliminden itibaren 660 günde tamamlanması planlanıyor. Yaklaşık 876 milyon TL yatırımla hayata geçirilecek olan Haliç Kemerburgaz Karadeniz Sahili Dekovil hattı 55 kilometre uzunluğunda tek raydan oluşuyor. 1. Dünya Savaşı’nda Karadeniz kıyısındaki maden ocaklarından Haliç kıyısında bulunan Silahtarağa termik santraline kömür taşıyan hat, Haliç’le Karadeniz’i yeniden buluşturacak.

Cep hatları ve 14 istasyon planlanıyor

Haliç-Kemerburgaz-Karadeniz Sahili Dekovil Raylı Sistem Projesi yapımı planlanan Eminönü-Alibeyköy Tramvay hattı ile Santral İstanbul istasyonuna, inşası devam eden Kabataş-Mahmutbey metro hattı ile Sadabad İstasyonuna, yapımı planlanan Kağıthane-İTÜ Ayazağa metro Hattı ile TT Arena istasyonuna entegre olacak.

Hat, Santral İstanbul’dan başlayıp, Kağıthane Deresi ve Cendere yolunu izleyerek Mithatpaşa’da 2 kola ayrılacak. Kollardan biri Ayvadbendi ve Yovankoru’dan, diğeri ise Göktürk, Odayeri ve Ağaçlı güzergahından Karadeniz sahiline ulaşacak. Bu kollar sahilde birleşerek bir ring meydana gelecek. Hattın üzerinde 2 kilometreyi geçmeyen aralıklarla, karşılıklı gelen araçların geçişini kolaylaştırmak için cep hatları ve 14 istasyon planlanıyor.

Haliç Kemerburgaz Dekovil hattı güzergâhı şöyle olacak; Santral İstanbul, Kağıthane Belediyesi, Sadabad Meydanı, Cendere, Türk Telekom Arena, Hamidiye, Kemerburgaz, Mithatpaşa, Ayvadbendi, Yovankoru, Ağaçlı, Odayeri, Göktürk Merkez

İstanbul’u ilk kez elektriğe kavuşturan santraline kömür taşıyordu

Haliç Kemerburgaz Karadeniz Dekovil hattı, 1. Dünya Savaşı’nda Karadeniz kıyısındaki linyit madenlerinden Haliç kıyısından İstanbul’u ilk kez elektriğe kavuşturan Silahtarağa termik santraline kömür taşımak için kurulan bir demir yolu hattı. 

Faaliyete geçtiği ilk yıllarda Zonguldak’tan çıkartılarak denizyolu ile İstanbul’a getirilen kömürü kullanan Silahtarağa Santrali, Birinci Dünya Savaşı sırasında kömür temininde sıkıntı yaşamaya başlıyor. Zonguldak’tan kalkan Şirket-i Hayriye gemileri Karadeniz’de Rus donanması tarafından batırılınca tesis kömür sıkıntısı yaşıyor. Bu nedenle işletmeci kuruluş olan Osmanlı Anonim Elektrik Şirketi ucuz ve kısa yoldan kömür bulmak için günümüzde Eyüp sınırları içinde kalan Ağaçlı köyündeki linyit ocaklarından çıkartılan kömürü yeni yapılacak olan dekovil hattı ile santrale getirme kararı alıyor. 

Hattın ilk ayağı 16 Şubat 1914 tarihinde inşa ediliyor

16 Şubat 1914 tarihinde hattın ilk ayağı olan Silahtarağa-Ağaçlı arası dekovil hattının inşasına başlanıyor. Hattın ilk ayağı kısa bir sürede bitirilip Temmuz 1915 ayı içinde hizmete açılıyor. Ağaçlı kömürleri giderek katlanan elektrik gereksinimine yanıt veremez hâle gelince Çiftalan köyündeki ocaklarla da demiryolu bağlantısı kurulması kararlaştırılıyor. Hattın ikinci ayağı için 30 Haziran 1916 tarihinde çalışmalara başlanıyor. Burası da 20 Aralık 1916 günü hizmete giriyor. Birinci Dünya Savaşı bitip kömür sevkiyatı olağan düzenine kavuşunca İstanbul’un kuzeyindeki kömür ocakları eski önemlerini yitiriyor. 

Kaderine terk edilmiş raylar zamanla toprağa gömülüyor.

Hat 1922’de Ticaret Nezareti’ne; Cumhuriyet’in ilanından sonra ise İktisat Vekâlet’ine devrediliyor. Vekâlet hattın işletmesini iki kez ihaleye çıkardıysa da taliplisi çıkmadığı için hattın Ağaçlı ve Çiftalan köylerindeki istasyonları kapanmış ve trenler artık buraya uğramaz oluyor. Kâğıthane ve Kemerburgaz istasyonları arasındaki bölüm ise askeriyeye tahsis ediliyor; 1956 yılına değin aralıksız kullanılıyor. Nihayetinde Silahlı Kuvvetlerin de elde kalan son lokomotif ve vagonları hurdaya çıkarmasıyla hat tümüyle ıskat edilmiş oluyor. Kaderine terk edilmiş raylar zamanla toprağa gömülüyor.

DEKOLVİL HATTI NEDİR?

Dekovil iki ray arası yaklaşık 60 cm veya daha kısa olan küçük demir yoludur. Dekovil hattı ise genellikle kömür ve tuz madeni gibi üretim bölgelerinde yük taşımacılığında kullanılan ve bu bölgeleri çepe çevre saran demir yolu hattıdır.

Etiketler: 13 Ocak 2017 » Avrupa Yakası Raylı Sistem Müdürlüğü » Belgrat Ormanı » Çorlu Amele Taburu » Güzergâh Üzerinde Ağaç Kesilmeyecek » Haliç Kemerburgaz Dekovil hattı » Haliç’le Karadeniz’i Yeniden Buluşturacak » İstanbul Büyükşehir Belediyesi » kağıthane-ağaçlı hattı » Kemerburgaz Dekovil hattı » şömendifer alayı » Tarihi Demiryolu 13 Ocak'ta İhaleye Çıkıyor » Tarihi Demiryolu Hayata Geçiriliyor