logo

Türk Havacılık Tarihinin Sessiz Kahramanı VECiHi HÜRKUŞ

Türk Havacılık Tarihinin Sessiz Kahramanı VECiHi HÜRKUŞ

Türk Havacılık Tarihinin Sessiz Kahramanı VECiHi HÜRKUŞ

Vecihi Hürkuş

Kurtuluş Savaşı’na katılan Hürkuş, 1 Yunan uçağını indirdi. Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve son uçuşunu yaptı. İzmir (Gaziemir- Seydiköy) hava meydanına ilk giren ve işgal eden kişi oldu. Hürkuş’a kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ve TBMM tarafından 3 takdirname verildi. 3 takdirname verilen tek kişi oldu.

vecihi

İstanbul’da doğdu. Yeşilköy’deki Tayyare Mektebi’nden Pilot Astsubay olarak mezun oldu. 1917 senesinde Kafkas Cephesi’nde 7. Tayyare Bölüğü’nde görev yapmaktayken bir Rus uçağını düşürdü. Kafkas Cephesi’nde Rus tayyaresi düşüren ilk pilot olarak tarihe geçti. Aynı cephede bir başka çatışmada isabet aldı ve uçağı indirmeyi başardı. Esir düşmeden önce düşman eline geçmesin diye de uçağını yaktı. Ruslar esir aldıkları Vecihi Bey’i Hazar Denizi’ndeki Nargin Adası’na hapsetti. (Sarıkamış Savaşı’nda da Ruslara esir düşüp, binlercesi öldürülen Türklerin tutulduğu suyu az, yılanı bol ada) Ancak Vecihi Bey, Azerbaycan Türkleri’nin de yardımıyla, adadan Bakü’ye yüzmeyi başararak kaçtı ve yürüyerek Erzurum’a ulaşmayı başardı. 1918’de 9’uncu Harp Tayyare Bölüğü’nde görev aldı. Burada görevliyken bir av uçağı tasarladı fakat projesi Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasıyla yarım kaldı.

Kurtuluş Savaşı’na katılan Hürkuş, 1 Yunan uçağını indirdi. Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve son uçuşunu yaptı. İzmir (Gaziemir- Seydiköy) hava meydanına ilk giren ve işgal eden kişi oldu. Hürkuş’a kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ve TBMM tarafından 3 takdirname verildi. 3 takdirname verilen tek kişi oldu. Savaştan sonra İzmir’de yeni tayyarecileri eğitmeye başladı. İzmir Seydiköy Hava Mektebi’nde (Bugünkü Gaziemir Hava Teknik Okullar Komutanlığı) uçak yapımı projesine devam etti. 1924’te ganimet olarak Yunanlılardan alınan tayyarenin motorlardan yararlanıp, ilk Türk uçağını imal etti. 28 Ocak 1925’te “VECİHİ K-VI” adını verdiği uçağını uçurdu. İzin verecek merci olmadığı için izinsiz havalanan Hürkuş, bu yüzden cezalandırıldı. Daha sonra askeri havacılıktan ayrılarak uçak tasarımı ve yapımı çalışmalarına devam etti. 1930’da ilk Türk sivil uçağını inşa etti. 1931’de Çekoslovakya’da, başköşesinde “Yaşasın Türk Tayyareciliği” yazılı bir pankartla onurlandırıldı ve Türkiye’den de uçuş müsaadesi aldı. 1930’larda ilk Türk Sivil Havacılık Okulu’nu (Vecihi Sivil Tayyare Mektebi 1932) açtı. 1954’te Türkiye’nin ilk sivil havayolu şirketi olan Hürkuş Havayollarını kurdu.

vecihi-hurkus

Babası öldüğünde 3, savaşa katıldığında 16, pilotluk diploması aldığında 20, savaşta Ruslara esir düştüğünde 21 yaşındaydı. Gökyüzüne âşık, kalbi vatan sevgisiyle dolu, çalışkan bir gençti. Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve son uçuşunu yapan Vecihi Hürkuş, savaşta kazandığı başarılarla İstiklal Madalyası kazandı. 29 yaşındayken kendi yaptığı Vecihi K-6 isimli ilk uçağını bitirdiğinde umut ve heyecan doluydu. Uçağı için sertifika almak istedi fakat bu belgeyi verebilecek yetkinlikte kimse yoktu, bu yüzden uçması yasaklandı. Vazgeçmedi… İzinsiz uçtuğu için ceza aldı ve uçağına el konuldu. 1930’da ilk Türk sivil uçağı olan Vecihi 14’ü yaptı. Yine sertifika verilmedi. Tüm uçağı parçalarına ayırdı, Ankara’dan trenle Prag’a kadar götürdü, tekrar birleştirdi. Uçak, Çekoslavakya’da uçuş müsadesi aldı. Yurda döndüğünde onu yine engeller bekliyordu. İkinci uçağı da uçuştan men edildi. Vazgeçti mi? Tabiki hayır. 1932’de ilk Türk sivil havacılık okulunu kurdu. Yetiştirdiği başarılı öğrencileriyle iki uçak daha yaptı. Maddi imkânsızlıklar yüzünden okul kapandı.

Ömrünün sonuna kadar ülkesine, insanlara hizmet etmek için çalıştı, çabaladı. Çok sıkıntı çekti, borca battı. Birinci Dünya Savaşı’nda gösterdiği kahramanlıklar için bağlanan maaşına bile el konuldu, yine de vazgeçmedi. 16 Temmuz 1969 yılında, tam da Apollo 11 uzay aracı ay yüzeyine doğru yol alırken, tüm ömrünü Türk havacılığını ilerletmek ve gençlere havacılığı sevdirmek için harcayan Vecihi Hürkuş, sefalet içinde hayata gözlerini yumdu.

Etiketler: » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » »
9367 Kez Görüntülendi.

Yorum yapabilmek için Giriş yapın.