Havası Soğuk, İnsanı Sıcak, Dadaşlar Diyarı ERZURUM

Erzurum ovasını içine alan kentin ilk isimleri Teodosiopolis, Kala/Kali, Arzen/Artze, Erzen-Rum olarak geçiyor kaynaklarda. Türklerin hâkimiyeti sonrasında ise Erzurum adını alarak, bugüne kadar taşıyor bu ismi.

Erzurum dağları da kar ile boran…

Erzurum en çok soğuğu ile bilinir. Ova ve platolarında denizden yüksekliği 2000 metreyi bulması iklimi bu denli sert geçmesinin en büyük nedeni. Dağlarının yüksekliği ise 3000 metreyi aşıyor. Ünlü Palandöken dağındaki Ejder Tepesi’nin yüksekliği 3176 metreyi buluyor. İklim ekseninde oluşturulan yaşam modeli ayrı bir renk ve doku kazandırmış bu şehre. Sosyal yapısı, kültürel dinamikleri ile kendine has özellikler sergileyen bu soğuk diyarda sıcaktır insanların yüreği. Kışın düşmeden yürümek her Erzurumlunun sahip olduğu doğal bir yetenektir. Çatılarda oluşan sarkıtlardan korunmak için ayağınız kadar başınızı da kollamanız gerekir. Soğuk kış günlerinde kıtlama çay eşliğinde ısınır muhabbet haneler. Bu bazen sabah namazı sonrası gidilen bir kahvehane bazen de misafire açılmış bir kapı olur.

Beyaz kış gecelerinin renkli eğlence geleneği Erzurum’ da sözlü edebiyat geleneği önemli bir yere sahiptir. Âşıklık geleneği de bu ortamlardan beslenerek bugünlere kadar ulaştı hiç kuşkusuz. Erzurum insanı en çok komşuluk ve misafirperverliği ile bilinir. Cesaret ve zarafeti büyük bir incelikle yüreğinde harmanlamayı başarmış olan yöre kadınını, en iyi Nene Hatun’un yaşam öyküsü resmediyor. Eskilerde çoğunlukla ihrama bürünen yöre kadınları, ekonomik durumuna göre ferace üzerine içi kürk dışı kadife mantolar da giyerlermiş. Şimdi de ihramlı kadınlara rastlamak mümkün ama çoğunlukla günümüz giyim tarzı tercih ediliyor artık.

Özü sözü bir, mert, yiğit anlamlarına gelen Dadaş kelimesi bir anlamda yöre insanına nasıl olması gerektiği konusunda referans olur. Bu sıfatı taşıyabilmenin en önemli ölçüsü ise yaşamı geniş bir açıdan görebilecek kişisel olgunluğa sahip olmaktır. Bu düstur ile Erzurum önemli mütefekkirler yetiştirmiştir topraklarında. İbrahim Hakkı Hazretleri, Şair Nef’i, Muhammed Lütfi Efe bu değerli şahsiyetlerin en çok bilinenleri.

Aşşahtan gelirem yüküm eriktir…

Erzurum kültürünün en renkli yanlarından biri de folklorudur. Bar adı verilen bu halk oyunu kadın ve erkek tarafından ayrı ayrı oynanır. Erkekler zığva adı verilen kıyafetin üzerine kuşak ve köstek takarak, ayaklarına cistik giyerler. Kadınlar ise bindallının zarafetini gümüş kemer ile tamamlarlar. Başlarına yazma örter, ayaklarına da pabuç giyerler. Erkek barında hareketler daha iddialı ve epik bir tarza sahiptir.

Gövermiş peynir fenomeni Mutfak kültürü hayli zengin olan Erzurum’un, yaprak döneri, cağ kebabı, kadayıf dolması, ayran aşı son yıllarda ilin sınırlarını aşmaya başladı. Fakat fazlaca bilinmeyen lezzetleri de ihtiva eder kadim Anadolu kültürünün yaşandığı bu topraklar. Erzurumlu damak tadının vazgeçilmezleri arasında kuymak, herle aşı, borani, hasıta, gurut, etli yaprak sarması, su böreği, hıngel ( mantı ), tatar böreği, kesme aşı, çortutu pancarı, lor dolması, gliko saymak mümkün.

İklimin şekillendirdiği kentsel mimari Karasal iklim Erzurum’da sivil mimariyi de önemli ölçüde etkilemiş. Hızla yok olmalarına rağmen Erzurum evlerinin karakteristik özelliklerini taşıyan yapılara rastlamak mümkün. İşgal yıllarında büyük zarar gören bu evlerin yanı sıra bugüne kadar ulaşmış bazı kamu binaları da kentin mimarini yansıtan örnekler olarak karşımıza çıkıyor. Atatürk Evi, Erzurum Kongre Binası, Erzurum lisesi ve Zırnıhlı Vehbi Bey önemli yapılardan bazıları.

Tortum Şelalesi

50 metreye ulaşan yüksekliğiyle Türkiye’nin en görkemli şelalelerinden biri. Asıl ihtişamına ilkbahar aylarında kavuşan şelale, oluşturduğu gökkuşağı ile insanın düş gücünü zorlayan bir güzelliğe sahip.

Oltu Kalesi

Erzurum Oltu ilçesinde, Oltu Çayı kıyısındaki tepe üzerinde bulunan kale M.Ö 4. yüzyılda Urartular tarafından yaptırılmıştır.

 

Çifte Minareli Medrese

Selçuklular dönemine aittir. Bu tarihi eser günümüze kadar varlığını koruyabilmiş ve bulunduğu Erzurum ilinin sembolü haline gelmiştir.

 

Palandöken

Bölge, iklim, tesis ve kar kalitesiyle dünyanın önde gelen kış sporları merkezlerinden birine ev sahipliği yapıyor.

Etiketler: Aha Köyü » Artze » Arzen » Aşşahtan gelirem yüküm eriktir » Atatürk Evi » borani » Çifte Minareli Medrese » çortutu pancarı » Dadaş » Dadaşlar Diyarı ERZURUM » Ejder Tepesi » Erzen-Rum » Erzurum » Erzurum dağları da kar ile boran » Erzurum Kongre Binası » Erzurum lisesi » Erzurum ovası » etli yaprak sarması » gliko » Gövermiş peynir » gurut » hasıta » Havası Soğuk » Havası Soğuk İnsanı Sıcak Dadaşlar Diyarı ERZURUM » herle aşı » hıngel ( mantı ) » ibrahim hakkı hazretleri » İnsanı Sıcak » Kala » Kali » kesme aşı » kuymak » lor dolması » Muhammed Lütfi Efe » Narman » nene hatun » Oltu » Oltu Çayı » Oltu Kalesi » Palandöken » Şair Nef’i » su böreği » tatar böreği » Teodosiopolis » Tortum Şelalesi » Tutmaç Köyü » Zırnıhlı Vehbi Bey