Bu Yazıda Aklını Kullanan Topluluklar İçin Önemli İbretler Vardır

Uzunca bir süredir makale yazmadım. Daha çok okuma ve düşünme ile geçen altı ay sonunda bugün çalışmakta olduğum Kur’an-ı Kerim’in tefsir yani tevili ile meşgul oldum.

Bugün Karınca (Neml) suresine çalışırken Karınca suresinin 16. ayeti beni bu makaleyi yazmaya mecbur etti. Yüce Allah (c.c.) mealen şöyle buyuruyor: “Biz Süleyman (a.s.)’ı Davud (a.s.)’a varis kıldık. (Biliyorsunuz ki; Hz. Davud’un oğlu Hz. Süleyman, 12 yaşında babasının tahtına geçer ve kral peygamber olarak tam 500 yıl hükümdarlık sürer.) Ayet şöyle devam eder: Hz. Süleyman (a.s.) “Ey insanlar bize kuşların mantığı/dili (mantıka’t tayr) öğretildi ve bize her şeyden biraz verildi. Muhakkak ki bu apaçık bir lütuftur” der.

Yukarıda tırnak içinde orijinalini verdiğim ayet yani mantık ne demektir, şimdi ona bir bakalım.

Mantık, doğru düşünmek ve meramı doğru ifade etmek anlamındadır. Nitekim “nutuk” kelimesi de buradan gelir. İnsanlardaki mantık/nutuk COGİTATİF akılla sağlanır. COGİTATİF akıl, düşünce gerektiren akıldır. Hüküm mantığı kullanan akıldır. Hayvanlarda ki mantık ise İNSENKTİF akılla yani içgüdüsel olarak doğuştan getirilir. Paket bilgi gibi her türe ait davranış şekilleri ve yolları içgüdüsel olarak doğuştan getirilir. Hayvanların çıkardıkları sesler, ses tonları, hal ve hareketlerinin bir anlamı vardır. Tüm bu bilgiler Hz. Süleyman (a.s.)’a Allah (c.c.) tarafından öğretilmiştir.

Burada beni etkileyen husus şudur: Gelmiş geçmiş tüm peygamberler içinde uzun ömrü ile kuşlara karıncalara ve diğer hayvanlara hükmederken, cinlerden ve insanlardan bir ordusu varken ayrıca rüzgârlara da hükmetmek gibi bir büyük güç ile donatılan Hz. Süleyman (a.s.)’a Rabbimiz olan ALLAH (c.c.) ne diyor: Sana mantık ile kuşların dilini öğrettik!

Yukarıda açıkladığım gibi insan mantığını anlamak için COGİTATİF akıl, düşünce gerektiren akla muhtacız!

Allah (c.c.) bize böylesi donanımı ve güç verilen peygamber üzerinden, bize AKIL diyor. Bunu Peygamber efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.)’den sonra ilk kez İmam-ı Azam Ebu Hanife diyor. Sonra bu düşünce Türkistan’da yaşamış İmam Maturidi tarafından söylenir. Maturidi bu anlayışı ehlisünnet düşünce sistematiği haline getiren ilk kişidir. Aklı, bilimi ve felsefeyi temel olarak alır. Türk âlemini, hikmet yolculuğuna bu şekilde başlatır. Yukarıdaki ayette bir de “DİL” olarak karşımıza çıkıyor. Bunu da hoca Ahmed Yesevi ile Türk Dili üzerinden irşatta görüyoruz.

Peki, bize ne oldu da yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’i anlamada başkaca yollara saptık?

Binlerce yıl önce peygamber Süleyman’a mantık ile aklı emreden yüce Allah (c.c.)’ı anlamıyor ve ne idiğü belli olmayan meczupların peşinden koşuyoruz. Niçin?

HERKES İYİ DÜŞÜNECEK, AKLEDECEK!

Düşünce ve felsefede bin yıl geriye düştük.

Teknoloji ve kuvvette 1453 sonraya düştük.

Hazine ve maliyede Yavuz Sultan Selim’den geriye düştük.

Genç devletimizi anlamada ve kıymetini bilmede 1938’den geriye düştük.

Bu millet bu kadar çapsız iktidarları ve muhalefetleri hak etmiyor. Derseniz ki bu millet bunları seçiyor. Buna da benim cevabım yok.

Necati YÜZÜAK