logo

Hat Sanatı

Hat Sanatı

Hat Sanatı

Hat Sanatı

Hat Sanatı, İslam Medeniyetinin ilk zamanlarında kendini göstermiş olup, önceleri basit ve düz yazılardan meydana gelen, Ma’kili adı verilen yazı kullanılmıştır. Bu yazıya “Hicazi” yazı veya “Hat’u Hattatin” de denilmektedir. Mamafih Hz. Ömer zamanında Küfe şehri kurulmuş olup hattatlık gelişerek, Evveli Küfe yazısı sonrası Küfi şeklinde yayılmıştır. Küfi, çeşitli yazı türlerine de kaynak olduğundan dolayı “Ümmü’l-Hutüt” denmiştir. Hat Sanatı, Osmanlı döneminde büyük gelişmeler göstermiştir.

On altıncı asrın büyük hattatı, Şeyh Hamdullah 1436’da Amasya’da doğmuş olup 1519’da Üsküdar’da vefat etmiştir. Yazıyı Maraşlı Hattat Hayrettin’den öğrenmiştir. Sur üzerinde Edirnekapı’sı üzerindeki Kelime-i Tevhid Şeyh Hamdullah’ındır.

Türk yazı sanatının kutuplarından sayılan Ahmed Şemseddin Karahisari 1470’de Karahisar’da doğmuş, 1555’de İstanbul’da vefat etmiştir. Süleymaniye Camii’nin kapısı üzerindeki kitabe, Piyale Paşa Camii’nin yazılarından “Selamün Aleyküm Tıbtüm” ayeti kerimesi bilahare kendilerine aittir.

Hafız Osman Efendi 1642’de İstanbul’da doğmuş, 1698’de Kocamustafapaşa’da vefat etmiştir. Derviş Ali’den icazetini alarak henüz on sekiz yaşında iken eserlerine imza koymuştur.

Zamane büyük hattatlarımızdan ondokuzuncu asrın birinci yarısında yaşamış yazıyı sol eliyle yazdığından Yesarizade Mustafa İzzet Efendi, medrese eğitimi görmüş ve zamane Musiki âlimleri ve bestekârları arasında da değerli bir şöhret olmuştur.

Geçen asrın büyük hattatlarında Ünyeli Mustafa Rakım Efendi, Ünye’de doğmuş olup 1825’de İstanbul’da vefat etmiştir. Medrese eğitimi alarak II.Mahmud’un himayesine girmiştir.

Yakın zamanımızın büyük hattatı Hüseyin Hüsnü Türkmen 1970’de Trabzon’da doğmuş olup halen İstanbul’da sanatını ifa ederek talebeler yetiştirmektedir. Mimar Sinan Güzel Sanatlar eğitimi alıp, Hattat Fuat Başar’dan sülüs, nesih mamafih Hattat Prf. Ali Alpaslan Hoca’dan da talik, divani, celi divani ve rikaa yazıları icazeti almışlardır.

Hat Sanatının malzemeleri özenle seçilen kalem, mürekkep, kâğıttan oluşmakla beraber, kalemdan (kalemlik), kamış kalemler önem arz ederler. Zamanla gelişerek ortaya çıkan yazı şekillleri Sülüs, nesih, muhakkak, reyhani, tevki, rikaa, küfi, celi sülüs, tevki, celi talik, divani, celi divani, icaze çeşitlerinden oluşmaktadır.

Hüsn-i Hat çeşitleri altı kısımda toplanmış olup “Aklam-ı Sitte’ denir. Hüsn-i Hat Kur’an-ı Kerim’ler, cüzler, hilyeler, kitaplari murakkalar, kıt’alar, meşkler, fermanlar, i’lamlar, mimari tezyinatta’da kullanılmıştır.

Yurtiçi ve yurtdışındaki sergilerimizde sanatını en iyi şekilde temsil eden üstatlarımıza yeterli ilgi ve alaka gösterilmediğinden, günümüz insanı eskiye oranla bilinçsiz davranış sergilemektedir.

Tüm sanatçı ve sanatseverlere, yurt içinde ve yurt dışında olanaklarının geliştirilmesi, yeterli ilgi ve alakanın gösterilmesi temennisiyle…

Volkan Yaşar Berber

Etiketler: » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » » »
1619 Kez Görüntülendi.

Yorum yapabilmek için Giriş yapın.