METAVERSE DEVRİMİ VE EVRİMİ SONRASI GELİŞMELER

Dünyada üç ayrı konu üzerinde önemli gelişmelere şahit olmaktayız:

1-Dijital devrim ve metaverse

2-Gen teknolojileri,

3-Biyolojik aşı veya diğer yönüyle VİRÜS teknolojisi.

Peki, bu üç konu insanlık tarihinde neler değiştirecek veya değiştirebilir?

Dijital devrim, hayatımızın akışını değiştirecek nitelikte. Facebook CEO’su Zuckerberg açıklama yapmış 5 yıl içinde Avrupa’da 10.000 kişi istihdam edeceğini söylemiş. Aynı firma 2020 yılında Metaverse için yaptığı yatırım tutarının 18.6 milyar USD olduğu belirtilmekte. Dünyada ki birçok ülkenin mili gelirinden fazla bir yatırım olduğunu düşünürsek işin önemi anlaşılır.

Newyork Genome araştırmacıları, DNA’nın içine birden fazla veri depolamayı başarmış.

Japonlar gen teknolojisinde devrim yapmakla meşguller, hatta çalışmalar gösteriyor ki kanser ilacı yumurtlayan tavuklar dahi mümkün olacak.

Biyolojik aşılar zaten almış başını gitmiş. Son 2 yıldan beri biyolojik aşılar insanlığın başına bela olmuş vaziyette hatta 113-114 çeşit virüs çalışmasının olduğundan bahsediliyor. Kısa sürede bakacak olursak; CoviD-19 ve daha sonra varyantları “Alfa, Beta, Gamma, VoC, Epsilon, Zeta, Eta, Teta, Iota, Kappa, Lambda, Deltaplus, Deltaartı, Omicron” diye devam edip gidecek gibi görünüyor.

Biz bu yazımızda Metaverse ile ilgili bilgi vermeye çalışalım; Metaverse nedir? Neler olacak? Bizi ne gibi değişiklikler bekliyor?

Genel hatlarıyla, World Wide Web’e (www) benzer bir dijital gerçeklik alanı olarak tanımlanabilir. Meta univers kelimesinin kısaltılmışı; Metaverse deniliyor. Metaverse‘in “İnternetin geleceği” şeklini alması söz konusu. Metaverse öyle kapsamlı hale geldi ki AR/VR uygulamalarından çocuk proğramlarına, NFT tabanlı  sanat eserlerinden, merkeziyeti olmayan finans (DeFi) çözümlerine hatta 5G teknolojisinden başka, hayatın her alanına kadar anılmaya ve kullanılmaya başlandı.

Kullanıcılar sanal âlemde avatarları farklı kimliklerle hareket ettirebilecekler. Türkiye’de de bir ilk olarak Sivas’ta “İş sağlığı ve güvenliği” bilgi yarışması metaverse ortamında geçen haftalarda gerçekleştirildi.

Kullanıcılar hem sanal hem gerçek dünyada eş zamanlı var olabilecekler. Kullanıcılar digital avatarları ile birlikte sanal âlemde başka dünyalarda işlerini görebilecekler.

CEO’su Zuckerberg, “Bu gelecekte, işe gidip gelmeden; ofise, arkadaşlarınızla bir konsere veya ebeveyninizin oturma odasına anında bir hologram olarak ışınlanabileceksiniz” diyor.

Acaba eskilerde halüsinasyon gören bir kimse gibi sanal gerçeklik mi olacak?

MetaMask gibi kripto para cüzdanını kullanmak ve daha sonra da Metaverse denilen sanal evrenden arsa veya proje içerisinden farklı yerler satın almak mümkün ama kesinlikle bu bir tavsiye olamaz.

Bu işin sonunun nereye gideceği muamma.

İlk Bitcoinler de çıktığı zaman ciddi rağbet oldu fakat sonra çok kaybedenler ve belki de kazananlar da olmuştur.

Ticaretin şekli değişmektedir. Kolay yoldan para kazanmanın önü mü açılıyor? Peki, bu sanal evren satışından kimler kazançlı çıkıyor ve de çıkacak?

Bu dünyada veya şehirlerde taşınmaz almak isteyenler şimdi de böyle bir oyun ile karşılaşmaktadır.

Türkiye içinden çok ciddi anlamda Metaverse den arsa vb. alanlar duymaktayız. Bu insanlar nereden ve nasıl karlılık görüyor ve satın almak için yarışıyorlar?

Devletin kontrolünün olmadığı her yer her zaman için risk taşımaktadır. Belki kısa sürede çıkışlar ve yükselişler olabilir ama sürü psikolojisi de son derece önemli. Bu işin ticari yönü, bunun yanında her tür sosyal alanda da varlığını hissedebiliriz. İşin hukuki yönü olacak, Hizmet sektörü yönü olacak, Finans ve yatırımcı yönü, Psikolojik boyutu, sosyal gelişmelerle getireceği boyut, çocukların gelişimine etki eden eğitim yönü, işin en çok güvenlik yönü, istihdama iyi veya negatif etkisi ortaya çıkacak, endüstriyel ve sanayi boyutu, bankacılık ve finans yönü, vergi ve gelir yönü, aile yapımıza ve toplum düzenimize etkileri vs. daha birçok boyutunu konuşuyor olacağız.

2021 Kasım ayında ABD’de Metaverse üzerinden tacize uğrayan bir bayan işi mahkemeye taşımış ilk olarak. Bu durumda çocuklarımızı ve gençlerimizi nasıl ve hangi ölçülerde ve hangi kanunlara göre koruyabileceğiz? Dünya finans piyasası dijital ortamdaki gelişmeler karşısında nasıl şekillenecek, ulusal devletler nasıl önlemler alacaklar? Zengin para babaları, baronlar bu işin neresinde? Gibi daha pek çok soru gündeme gelecek!

Bir yandan hayal âlemine taşınıyoruz diğer yandan sanal âlemde olup bitenler akıllara zarar!

Zamanında kredi kartları bilinmiyordu, şimdi ise hayatın bir parçası. Kripto paralar aynı şekilde. Face taramaları ve ödemelerin kartsız ve nakit olmadan bu tarama sistemiyle yapılması, İskoçya’da 9 okulda bu uygulama yapılmış. Çin’de de bu tür uygulamaları duymaktayız.

Dijital değişimler, hayatımıza her gün bir yenisi ile girmeye devam ediyor. Metaverse sistem ile bir ülkedeki doktorun diğer ülkede ameliyatlara katılabileceği. Farklı yerlerdeki iş toplantılarına bu şekilde katılımın olabileceği gündemde.

Çin nüfusu 1,5 milyar, hiçbir şekilde insan gücü eksiği yok, buna rağmen Şubat 2022 Pekin Olimpiyatları’nda bir otel tanıtımında bütün hizmetler robotlarla planlanmış, adeta insan yok. Diğer yanda dünyada 3 ayrı konu varken ve dünya sağlık kaosu ile uğraşırken 2 süper güç Ukrayna’yı bahane ederek silah ve savaş gösterisine hazırlanıyor.

Dileriz bu dijital ortam bizi bizden almaz ve kendi varlığımızı ve kendi değerlerimizi unutturmaz. Tabii ki bu durum önceden ne gibi önlemler alacağımızla yakından ilgili bir olay. Baş başa vererek hem de zaman kaybetmeden bir yol haritası çıkarmak, çalıştaylar düzenlemek zorundayız. İlgili kurumların bu konuda hassasiyetleri gerekli.

Tedbir almak bizden, sonucuna katlanmak hepimize ait olacaktır.

Güzel bir çağa ayak uydurmak dileğiyle.

Fethullah FAKIOĞLU