Yağmur Suları Akacak, Biz Bakacak mıyız?

Su konusu her geçen gün daha önemli bir hale gelmektedir. Hatta ileride “su savaşlarının” gündeme gelmesi bile beklenmektedir. Su hayat demektir, hayat ise hepimizin vazgeçilmezidir. Su olmayan yerde ya göç vardır ya da savaş.

Bu yazımızın amacı “yağmur suları” için farkındalık oluşturmaktır.

Yağmur suyu hasadının nedeni;

1-Sel riskini azaltır.

2-Kullanıma yakındır.

3-Proje maliyeti açısından alternatiflere göre daha ucuzdur.

4-İşletmek kolay ve kullanıma çok yakın olması,

5-Sisteme adapte edilmesi ve mevcut su sistemiyle organize edilebilir.

6-Suyun elde edilme bedeli “0” dır.

7-Eldeki su kaynaklarının korunmasına destek olacaktır.

8-Acil durumda hazır kaynaktır.

9-Çevreye etkisi bakımından daha uygun sonuç içerir.

Türkiye’de yıllık tahminen 1 m2’ye 575 Lt. su düşmektedir. 100 m2 çatı veya yüzey X 575 Lt = 57.500 Lt. yani 57,5 ton su demektir. %25 kayıp ile bu 43 ton/yıl demektir.

Kişi başı 150 Lt./gün kullanım olsa;3 kişilik aile 3 x 150 = 450 Lt./gün 57.500 Lt./450 = 127 günlük su ihtiyacını karşılamaktadır.

Türkiye’de yıllara göre alan yağışı miktarı ise Lt. olarak; son 5 yılda 2016’da 600, 2017’de 505, 2018’de 660, 2019’da 580 ve 2020-500 m2/Lt.  düşen yağış miktarı görülmüştür.

Suyun kullanım yeri olarak baktığımız zaman; % 30 tuvaletler, % 12 çamaşır yıkama, % 4 bahçe, % 6 kişisel temizlik, % 4 ev temizliği, % 2 içme suyu olarak, % 35 duş kullanımı, % 7 diğer.

Yağmur suyu kullanımı alanları;

1-Çatı alanı büyük yerlerde toplanarak basit arıtma teknikleri ile korunur ve kullanılabilir.

2-Yağmur sularının ½ si buharlaşarak kaybolmaktadır.

3-Ev içi işlerinde bu su rahatlıkla kullanılabilir,

4-Tuvalet, araba yıkama, yeşil alanlar sulamasında kullanılır.

Yağmur suyu toplama sistemleri;

1-Yağmur suyu toprağa geçirgen olmalı,

2-Sızdırma oranını artırıcı özel zeminler kullanılmalı,

3-Taşlar yüksek geçirgenlik ve temiz üretim tekniklerinden yapılmış olmalı,

4-Zemin beton ile kaplanmamalı,

5-Kanalizasyon siteminin yükünü alması önemli,

6-Atıksu üretim maliyetlerini azaltması, sel ve taşkın zararını azaltır,

7-Extre güvenlik önlemi almayı önlemektedir.

Dünyada “yeşil bina değerlendirme sistemleri” ile örnek çalışmalar yapılmaktadır; İngiltere’de BREEAM–ABD’de LEED sistemi ile işlemektedir. Almanya’da; 1,5 milyon üzerinde yağmur toplama sistemi mevcuttur. İngiltere’de ise BS-8515 sistemi ile yağmur toplama sisteminde ilk yıl % 100 vergi indirimi mevcuttur. Japonya’da 30.000 m2 ve fazlası binalarda yağmur suyu toplama sistemi zorunludur.

Hindistan’da Yeni Delhi’de 100 ve üzeri m2 çatı sistemi olan binada, Mumbaide 1000 m2 parsele sahip her binada, Hyderabad’da 300 m2 üzeri çatı olan binada yağmur suyu sistemi gerekir. Avustralya’da her eve yağmur suyu depo ve arıtması için 500 USD teşvik verilmektedir.

Türkiye su açısından 1000-3000 m3/yıl ile su sıkıntısı çeken ülkeler grubundadır. Türkiye’de ortalama 1500-1600 m3/yıl su düşmektedir.

23 Ocak 2021 tarihli ve Md./5 Resmi Gazete bilgisine göre 2.000 m2 üzeri parsellerde yağmur suyu sistemi kurma zorunluluğu getirilmiştir. Fakat bu maddeye ilave belediyelere de çok iş düşmektedir.

100 m2 ve fazlası çatısı olan evlerden başlamak üzere teşvikler verilmeli ve imar planlarına destek maddelerle yağmur suyu hem ekonomimize hem de su kullanımımıza dâhil edilmelidir.

Bu konuda, Üniversitelerimiz, STK’lar, şehir planlamacıları ve başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı daha çok adım atmalıdır. Vatandaşlarımız da yeni ev planları yaparken yağmur suyu sistemine destek vermelidir.

İnşallah bir gün cadde ve sokaklarda boşa akan yağmur sularını ve her evin çatısından ve musluklardan boşa akan suların her damlasının değer gördüğüne şahit oluruz.

Sevgi ve saygılarımla.

Fethullah FAKIOOĞLU